- Na 250 meter staat in de sloot paal 160 XI.
Dit is de plek waar de ‘Grenzmühle’ heeft gestaan.
- Grenspaal 161 staat acht kilometer ten noorden van GP 160. De paal is eveneens van zandsteen en staat in de sloot. Ook hier heeft de
schilder zijn werk gedaan. Aan de andere kant van de weg is een bos met oneffen ondergrond. Dit is het ‘Mullers Busch’, hier moet het huis
gestaan hebben van Bernard Backs ‘Lutke Mullerken’. Sinds enkele jaren siert een mast deze plek. Hier splitst een asfaltpad zich af en loopt in
oostelijke richting, in de richting van het Süd-Nord Kanal. De straat vormt de zuidgrens van de landbouwplaatsen behorende bij de boerderijen
aan de Hebelermeer (strasse). Hier was in tweede instantie het verbindingskanaal tussen Van Echtenskanaal en Süd-Nord Kanal gepland.
- We volgen het pad naar het noorden en komen na 250 meter op de splitsing van de Grüntalstrasse- rechtdoor, langs de grens- en de
Hebelermeer (strasse)- rechtsaf. Rechts staat de boerderij van de familie Ottens op Hebelermeer 123 en links is een landbouwdoorgang over de
grens.
Twee stenen staan hier. Het eerst zien we een replica van de grenspaal 162 en even verder staat de oude originele Grenspaal 162. Tientallen
jaren was de steen weggewerkt onder de oppervlakte. Op aangeven van buurtbewoners heeft de Gemeinde Twist in 2013 de oude steen naar
boven gehaald. Bij deze graafwerkzaamheden is de steen ernstig beschadigd. Een deel van de originele steen staat nu op zijn oude locatie.
Grensspaal 162 dus.
Kijken we links dan zien we een wallekant in zuidwestelijke richting lopen en kijken we naar rechts dan zien we de verlenging van deze
wallekant als sloot evenwijdig met de Hebelermeer (strasse) meelopen. Dit zijn resten van de voormalige Martelssloot, Martelsgraben, Kanal
von Martel of de Beek genoemd.
- Verder gaan we over de Grüntalstrasse en vinden in de sloot de betonnen paal 162 I.
- Nog noordelijker, voorbij het Smokkelpad dat naar de Barger-Compascumer Limietweg leidt, gloort een eikenbos. Hier en bij de bocht van
de weg naar rechts staat de volgende zandstenen paal: grenspaal 163. Hier woonde nog lang het gezin van Albert Brinkmann.
Ten zuiden van het Mullers Busch lopen koeien in de
weide. Het is mistig deze vroege novemberochtend in
2011. De zon doet een verwoede poging om door te
komen (foto; GS)
6/6
Ga terug naar het begin