De Openbare Gemeenteweg naar de Duitse Grens Waarschijnlijk sinds 1866 is de ‘Openbare Gemeenteweg naar de Duitse Grens’ in eigendom bij de Duitse Gemeente Hebelermeer. Rond die tijd wordt de grond achter de Breede Sloot toegewezen aan Duitse boeren uit Hebelermeer (zie; Gerard Steenhuis, 145 jaar Bargercompascuum, 2011) . Alle ‘plaatsen’, lopende van Breede Sloot tot aan de landsgrens worden onder de Hebelermeerse boeren verdeeld. De Gemeinde Hebelermeer verwerft de ondergrond waarover een deel van het oude pad loopt. De weg is openbaar en voor iedereen toegankelijk zodat reizigers en grensgangers hier de grens kunnen blijven oversteken. Uit handelsoverwegingen zal Hebelermeer geinteresseerd zijn geweest in grensverkeer. De Openbare Gemeenteweg naar de Duitse Grens in ongeveer 1930. De weg loopt net ten zuiden van de winkel en boerderij van Willem Scholte naar de grens. Het pad loopt over het veen en is onverhard (bron; Annemiek Schulte). Lokaal grensverkeer Dr. Jan Visscher beschrijft in zijn ‘Emmen en Zuidoost Drenthe, een geografische monografie’,1940 dat boeren uit Hebelermeer inkopen doen bij de neringdoeners in Klazienaveen, aan het Van Echtenskanaal bij de Dordsche Brug. Andersom maken latere jaren Nederlanders uit het grensgebied gebruik van bedrijven in Hebelermeer, de Raiffeisenbank en de Warengenossenschaft oa. voor kunstmest en zaaigoed. Veel van deze boeren in het grensgebied zijn van Duitse origine, zij of hun voorouders zijn in de jaren na 1866 gaan wonen in het gebied ‘Achter de Breede Sloot’. Zij hebben nog veel familie in Duitsland en dus is de gang naar Hebelermeer logisch. Maar er is meer grensverkeer. Tegenover Hebelermeer staan op enkele tientallen meters afstand van de grens aan de Nederlandse kant meerdere huizen, boerderijen en keten. De inrit naar de huizen is vanaf de Nederlandse Grensweg, het pad dat in zuid-noord richting evenwijdig met de grens meeloopt. De huizen zijn met de ramen naar de weg gebouwd, met het ‘gezicht’ naar Duitsland. De bewoners, veelal komende uit het Duitse Emsland zijn georienteerd op Hebelermeer, zeker in de jaren voor en kort na 1900. In die tijd bezoeken kinderen uit de Nederlandse grensstreek de school in Hebelermeer. De ligging van de huizen- met hun zicht op de grens -heeft er toe geleid dat smokkelen, vooral tijdens de Eerste Wereldoorlog, mogelijk is. Uit verhalen is bekend dat voor de Tweede Wereldoorlog kinderen van de Nederlandse Limietwegbuurt samen met leeftijdgenoten van de Grüntalstrasse uit Hebelermeer ‘Pinksterbrut’ organiseren. Een oudere dame, die als kind in het grensgebied woont (1930) vertelt dat ze -voor suiker en andere boodschappen- door haar moeder naar de kruidenierswinkel van Hüsers in Hebelermeer wordt gestuurd. Een winters plaatje van het vroegere huis van Berend Koiter op de plaats van Heinrich Hüsers. Nu is het een schuur op het bovenveen (foto; eigen). Schuur achter de Breede Sloot Rond 1930 heeft J.H. (Heinrich) Hüsers de leiding over de Raiffeisenbank en de Warengenossenschaft in Hebelermeer. Hij heeft als soldaat gediend in de Eerste Wereldoorlog en hierbij beide benen verloren. Toch floreert het bedrijf onder zijn leiding, en heeft hij veel Hollandse boeren uit het grensgebied als klant. Zijn familie is ook eigenaar van de plaats ten noorden van de Gemeentelijke weg, waarop ze een huis hebben gebouwd (zie kaart, perceel 1306). Dit huis wordt later bewoond door de familie Berend Koiter. Lang staat het er nog, net even ten noorden van de Openbare weg naar de grens. In de jaren negentig is het een paardenschuur. Alle huizen, keten en barakken zijn opgeruimd in dit gebied, achter de Breede Sloot. Anno 2012 staat dit huis- inmiddels een schuur- er nog. Smokkelpad De Openbare Gemeenteweg is bij de verkaveling van het gebied verdwenen. In 2005 komt een verhard pad vanaf de Limietweg naar de grens tot stand en draagt de illustere naam ‘Smokkelpad’. De weg gaat, net ten noorden van de eerder genoemde schuur en vlakbij grenspaal 163, naar de grens toe.       Rechts; grenspaal 163 aan de Grüntalstrasse in Hebelermeer.     De foto is van 2011, in de verte de Limietweg. 3/4   Ga naar de volgende pagina